Mam wszczepione 4 bay-passy, a wydolność serca wciąż na poziomie 25%. Czy może się ona poprawić (stosuję gimnastykę i dietę) czy należy rozważyć proponowane przez lekarza wszczepienie kardiowertera-defibrylatora?

Skuteczna rewaskularyzacja, czyli przywrócenie dopływu krwi do serca poprzez krążenie wieńcowe jest jednym z najistotniejszych elementów leczenia niewydolności serca w przebiegu choroby niedokrwiennej serca, ponieważ daje szansę na poprawę funkcji uszkodzonego serca. Jedną z metod przywrócenia ukrwienia serca jest operacja pomostowania aortalno-wieńcowego (CABG). W prowadzeniu pacjenta po tej dużej operacji kardiochirurgicznej istotne znaczenie ma optymalne leczenie farmakologiczne oraz rehabilitacja kardiologiczna umożliwiająca skuteczną regenerację organizmu. Jednak na to czy po zabiegu dojdzie do poprawy funkcji serca wpływa wiele czynników. Przede wszystkim istotne znaczenie ma stopień uszkodzenia lewej komory serca, wynikający z przebytych w przeszłości zawałów oraz czasu trwania niedokrwienia mięśnia sercowego przed zabiegiem. Jeśli część serca jest objęta blizną po przebytym zawale, to obszar ten zwykle nie poprawia swojej funkcji skurczowej pomimo poprawy ukrwienia. Natomiast jeśli część serca była długo niedokrwiona, ale zachowana jest żywotność serca w tym obszarze, to w skutek powrotu prawidłowego ukrwienia może nastąpić poprawa kurczliwości lewej komory.  Stosowanie odpowiedniej diety oraz regularnej umiarkowanej aktywności fizycznej wpływa korzystnie na układ krążenia chorego z niewydolnością serca, zapobiegając postępowi choroby.

U chorych z niewydolnością serca mogą występować groźne arytmie komorowe, które mogą prowadzić do nagłego zatrzymania krążenia i zgonu. Ryzyko to wzrasta wraz ze stopniem uszkodzenia serca. Wszczepienie kardiowertera-defibrylatora (ICD) stanowi skuteczną metodę zapobiegania nagłemu zgonowi. Urządzenie rozpoznaje groźną arytmię i wysyłając impulsy elektryczne do serca powoduje przerwanie arytmii zanim wystąpią poważne objawy. Wskazaniami do wszczepienia kardiowertera-defibrylatora jest przebyty epizod komorowych zaburzeń rytmu powodujący niestabilność hemodynamiczną (np. omdlenie) lub zatrzymanie krążenia (prewencja wtórna). Wskazania do wszczepienia ICD istnieją także u pacjenta z chorobą niedokrwienną serca lub kardiomiopatią rozstrzeniową z objawową niewydolnością serca z obniżoną frakcją wyrzutową lewej komory ≤35% optymalnie leczonego farmakologicznie przez min. 3 miesiące (prewencja pierwotna). Jeśli pacjent przebył zawał serca, nie zaleca się wszczepienia ICD przez 40 dni od zawału.